اگر وارد محیط یک منزل، اداره یا مجتمع تجاری بزرگ شوید انواع مختلفی از لامپ‌های ال ای دی را می‌بینید. نسل جدیدی از لامپ‌ها که از زمان تولید تا امروز لامپ‌های قدیمی‌تر را کنار زده‌اند و محبوب‌ترین لامپ بازار شده‌اند. مهم‌ترین مزیت این لامپ‌ها مصرف برق کمتر و نوردهی بهتر است. به همین دلیل آمدن آنها به بازار یک انقلاب در عرصه روشنایی به پا کرد. این نوع لامپ‌ها کاربرد گسترده‌ای دارند و از روشن کردن سوله‌های بزرگ گرفته تا استفاده در ساعت‌های دیجیتالی به کار گرفته می‌شوند. در ادامه این مطلب به انواع لامپ، کاربرد آنها و اجزا لامپ ال ای دی می‌پردازیم.
انواع لامپ ال ای دی
در یک دسته‌بندی کلی لامپ‌های ال ای دی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
لامپ ال ای دی
LED مخفف عبارتLight Emitting diode است و به معنای دیود ساطع کننده نور است. لامپ ال ای دی از مجموعه‌ای از یک یا چند LED یا دیود نوری تشکیل می‌شود که با قرار گرفتن در کنار هم نور یکنواخت تولید می‌کنند. فناوری ساخت و مشخصات لامپ ال ای دی به گونه‌ای است که نسبت به لامپ‌های رشته‌ای نسل قدیم حدود 90 درصد کارایی بهتری دارند. لامپ‌های اس ام دی و سی او بی نیز نسخه پیشرفته‌تر این لامپ‌ها هستند.
لامپ اس ام دی SMD
SMD مخفف عبارت Surface mount device LED است و به مجموعه ال ای دی‌های نصب شده روی یک برد گفته می‌شود. انواع لامپ اس ام دی نسبت به نسل قدیمی‌تر لامپ ال ای دی، ابعاد کوچک‌تر و فناوری ساخت پیشرفته‌تری دارد و از آن در نورپردازی محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. همچنین از لحاظ رنگ و توان نیز تنوع قابل قبولی دارد.
یک تفاوت لامپ LED و SMD در مصرف کم برق لامپ اس ام دی است که به علت جایگذاری پراکنده ال ای دی‌ها روی برد، پخش نور آنها باکیفیت می‌باشد و موجب آزار چشم نمی‌شود. از این نوع لامپ در روشنایی منازل مسکونی، محیط‌های اداری و تجاری استفاده می‌شود.
لامپ سی او بی COB
COB مخفف عبارت Chips on Board است. زیرا این لامپ با تکنولوژی جدیدی از چیدمان چیپ‌های ال ای دی روی برد سوار شده بر یک پایه فلزی ساخته می‌شود. فناوری ساخت این لامپ باعث طول عمر بالا و مصرف پایین انرژی آن می‌شود.
لامپ‌های سی او بی نور متمرکز و باکیفیتی تولید می‌کنند و به همین دلیل در ساخت پروژکتور و تأمین روشنایی ویترین طلا فروشی، فروشگاه و مراکز تجاری و… کاربرد دارند.
احتمالاً این سؤال برایتان پیش بیاید که اصلی‌ترین تفاوت لامپ LED و SMD و SOB در چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که لامپ ال ای دی نسل اولیه است و دو لامپ دیگر کامل شده آن هستند. تفاوت لامپ اس ام دی و سی او بی نیز در نحوه قرارگیری دیودهای نوری روی برد است. در لامپ اس ام دی قطعه‌ها با فاصله از هم چیده شده‌اند اما در لامپ سی او بی اتصالات تراشه‌ها به صورت فشرده و کوچک شده هستند و در نتیجه نور آنها یکنواختی عالی دارد.
کاربرد لامپ ال ای دی
لامپ‌های ال ای دی انواع بسیاری دارند و از نظر نوع، شکل و اندازه و قابلیت‌ها با هم متفاوتند. به دلیل این تنوع و میزان مصرف برق لامپ ال ای دی این محصول کاربرد گسترده‌ای دارد. نورپردازی با لامپ ال ای دی می‌تواند برای روشنایی محیط‌هایی مثل نقاط مختلف منزل، اداره، مغازه، پاساژ، بیمارستان، هتل، کارخانه، استخر، فضای باز و… استفاده شود. اغراق نیست اگر بگوییم وارد هر محیطی که بشوید یک لامپ ال ای دی در حال کار کردن است.
مزایای لامپ ال ای دی
حالا که با انواع لامپ‌های ال ای دی و کاربرد آنها آشنا شدیم به مزایا و معایب لامپ‌های LED می‌پردازیم. دلیل محبوبیت و گستردگی کاربرد این نوع لامپ مزایایی است که نسبت به لامپ‌های نسل قبل از خود دارد. لامپ‌های ال ای دی با مصرف برق کم شناخته می‌شوند اما این تنها ویژگی مثبت آنها نیست. مهم‌ترین مزایای اثبات شده برای لامپ ال ای دی این موارد است:
مصرف بهینه انرژی
بارزترین مزیتی که برای لامپ ال ای دی تعریف شده، پایین بودن مصرف برق لامپ ال ای دی است. یک لامپ ال ای دی برخلاف لامپ‌های رشته‌ای که بیش از 80% انرژی را به گرما تبدیل می‌کنند، به صورت مستقیم حداکثر انرژی را به نور تبدیل می‌کند. درنتیجه مصرف برق را به صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد. با خرید و نصب انواع لامپ ال ای دی در منزل و محیط کار در هزینه‌های انرژی صرفه‌جویی خواهید کرد.
طول عمر زیاد
مزیت دیگر لامپ‌های ال ای دی طول عمر بالای آنهاست. طول عمر لامپ LED نسبت به لامپ‌های نسل قبل آن بسیار بیشتر است. طول عمر لامپ ال ای دی در شرایط مناسب بین 50 هزار تا 60 هزار ساعت است و برای سالهای طولانی بدون افت کیفیت کار می‌کند. حتی اگر برای این لامپ‌ها مشکلی ایجاد شود گاهی میتوانید تعمیر لامپ ال ای دی را خودتان انجام دهید.
بهره نوری بالا
میزان روشنایی یک لامپ با واحد لومن بر وات اندازه‌گیری می‌شود که بهره‌وری نوری آن نامیده می‌شود. هر چقدر این میزان بیشتر باشد، نوردهی لامپ هم افزایش پیدا می‌کند. لامپ ال ای دی در مقایسه با لامپ‌های دیگر بهره‌وری بیشتری دارد و نوری که تولید می‌کند نیز باکیفیت است. لامپ‌های ال ای دی بازدهی بین 75 تا 160 لومن بر وات را دارند که نسبت به دیگر لامپ‌ها بسیار بالاتر است.
مقرون به‌صرفه بودن
در نگاه اول لامپ‌های ال ای دی نسبت به دیگر لامپ‌ها گران‌تر هستند. اما به خاطر طول عمر بالا و مصرف برق پایینی که دارند خرید آنها مقرون به‌صرفه است. شما با یک بار هزینه کردن یک لامپ کم مصرف خواهید داشت که علاوه بر کاهش هزینه‌های برق، تا چندین سال بی مشکل کار می‌کند.
عدم تولید گرما
لامپ‌های نسل قبل‌تر از لامپ ال ای دی بیشترین میزان انرژی را صرف تولید گرما می‌کنند. برای مثال یک لامپ رشته‌ای بخش زیادی از انرژی را به گرما تبدیل کرده و بخش اندک آن را به نور تبدیل می‌کند. لامپ‌های ال ای دی کمترین میزان تولید گرما را دارند. گرمای ساطع شده از آنها بسیار ناچیز است و همین باعث طول عمر بیشتر و کارایی مطلوب آنها می‌شود.
عدم افت شار نوری در طول عمر
بسیاری از محصولات روشنایی بعد از مدتی کار کردن دچار افت شار نوری می‌شوند. این اتفاق به علت کاهش کارایی اجزای لامپ و فرسودگی آنها به وجود می‌آید. اما یکی از مزایای LED ها این است که با گذشت چند سال بدون افت شار نوری کار می‌کنند.
مقاومت و استحکام زیاد
چراغ‌های ال ای دی از متریال با استحکام ساخته می‌شوند و در شرایط محیطی سخت و غیرعادی مقاومند. این لامپ‌ها نسبت به ضربه، شوک، ارتعاش و… مقاوم هستند و در شرایط محیطی مرطوب، باران، برف و یا سرما آسیب نمی‌بینند و کار می‌کنند.
تنوع ابعاد و طرح
یکی از دلایل محبوبیت و کاربرد گسترده لامپ ال ای دی تنوع طراحی آن است. لامپ‌های ال ای دی ابعاد متنوعی دارند و در اندازه‌های کوچک میلی‌متری تا ابعاد بزرگ تولید می‌شوند. از نظر شکل و طرح نیز متنوع هستند. بهترین مهتابی ال ای دی،انواع ریسه ال ای دی، شکل‌های مختلف لامپ‌های حبابی، شمعی، وال واشر و… در تأمین روشنایی منازل مسکونی و محیط‌های اداری و تجاری کاربرد دارند.
عملکرد مناسب در دمای پایین یا بالا
برخی از انواع لامپ‌ها مانند لامپ فلورسنت در دمای بسیار بالا یا پایین کارایی مناسبی ندارند و کیفیت آنها افت پیدا می‌کند. در حالی که یک تفاوت لامپ ال ای دی و کم مصرف (فلورسنت) این است که در دمای پایین مانند محیط سردخانه یا در دمای بسیار بالا مانند کارگاه صنعتی به خوبی کار می‌کنند.
اگر می‌خواهید لامپ مورد نظرتان را در محیطی با شرایط غیرعادی نصب کنید، توصیه می‌شود از لامپ‌های مخصوص این کار که درجه حفاظت بالایی دارند استفاده کنید.
خاموش و روشن شدن مکرر
روشنایی با لامپ ال ای دی برخلاف بسیاری از لامپ‌های دیگر بدون مکث است و در لحظه خاموش و روشن می‌شوند. این قابلیت در انجام پروژه‌های روشنایی و چراغ‌های سیگنال ترافیکی یک مزیت به حساب می‌آید.
بازدهی در ولتاژ پایین
لامپ‌های ال ای دی با ولتاژ پایین هم کار می‌کنند. همچنین این منبع روشنایی با استفاده از انرژی خورشیدی هم نور مورد نیاز محیط را تأمین می‌کند.
عدم وجود پرتو فرابنفش و مادون قرمز
نور تولید شده به وسیله لامپ ال ای دی عاری از پرتوهای مضر فرابنفش و مادون قرمز است که در حوزه بینایی ما قرار نمی‌گیرند. در نتیجه با سلامتی انسان سازگارتر است.
سازگار با انسان و محیط زیست
لامپ‌های ال ای دی با انسان و محیط زیست سازگارند و در ساخت آنها از تکنولوژی به‌روز استفاده می‌شود. لامپ‌های رشته‌ای و فلورسنت دارای مواد مضری مثل جیوه هستند و اشعه آنها نیز پرتوی آسیب‌زای ماورابنفش است که هم برای انسان و هم برای محیط زیست مضرند. خوشبختانه لامپ‌های ال ای دی عاری از مواد سمی هستند، به عنوان منابع روشنایی سبز شناخته می‌شوند و قابل بازیافت هستند.
معایب لامپ ال ای دی
اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم هر محصولی در کنار مزایا و ویژگی‌های مثبتی که دارد معایبی هم دارد. لامپ LED نیز از این قاعده مستثنی نیست و معایبی به همراه دارد. اگرچه این لامپ ها در حال حاضر جزو بهترین محصولات صنعت روشنایی هستند اما کاملاً بی عیب و نقص نیستند. مهم‌ترین معایبی که برای لامپ‌های ال ای دی گزارش شده این موارد است:
آسیب تابش خیره‌کننده
یکی از معایب لامپ ال ای دی دارا بودن تابش خیره‌کننده است. تابش خیره‌کننده باعث ایجاد ناراحتی در افراد می‌شود، همچنین گاهی مشکل در چشم به علت چشمک زدن لامپ ای ای دی می‌باشد و این دو مسئله در طولانی مدت مشکلاتی در بینایی به وجود می‌آورد. خبر خوب اینکه استفاده از بهترین برند لامپ ال ای دی و محصول با اعتبار کیفی بالا، میزان تابش خیره‌کننده کمی دارد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم لامپ مورد نظرتان را از تولیدکنندگان یا فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید. همچنین به مدت بیش از یک دقیقه به دیودهای ساطع کننده نور به صورت مستقیم و از فاصله کم نگاه نکنید.
قیمت بالا
یکی از معایبی که برای لامپ ال ای دی برمی‌شمارند قیمت بالای آن است. لامپ‌های ال ای دی مواد اولیه گران‌تری نسبت به سایر لامپ‌ها دارند. در نتیجه هزینه طراحی و تولید آنها بیشتر است.
اما همان طور که در تعریف مزایای لامپ ال ای دی گفتیم، این لامپ‌ها مقرون به‌صرفه هستند. زیرا طول عمر بالایی دارند و هزینه‌های برق را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. بنابراین در بلندمدت هزینه اولیه را جبران خواهند کرد و خرید آنها منطقی است. فروشندگان نیز توصیه می‌کنند به خاطر قیمت اولیه بالا از خرید لامپ LED صرف نظر نکنید.
رنگ نور سرد
یکی از معایبی که برای لامپ ال ای دی ذکر می‌کنند رنگ نور آن است. این نوع لامپ رنگ سردتری نسبت به سایر لامپ‌ها دارد و نمی‌تواند دقیقاً همان نور آفتابی محبوب لامپ‌های رشته‌ای را بسازد.
عملکرد منفی در محیط گرم
لامپ ال ای دی تا حدودی به دمای محیط حساس است و در محیط‌های بسیار گرم، بدنه لامپ داغ می‌شود و ممکن است اجزای داخلی آن نیز آسیب ببینند. با آسیب یا سوختگی یکی از اجزا، لامپ نیز از کار می‌افتد. به عبارت دیگر دمای محیط روی عملکرد و طول عمر دیودهای ساطع‌کننده نور تأثیر می‌گذارد.
البته در نسل جدید لامپ ال ای دی مشکل عملکرد منفی در دمای بالا کاهش یافته و با استفاده از هیت سینک نیز میتوانید تا حد زیادی این مشکل را کنترل کنید.
همچنین در محیط‌های خاص مثل کارخانه فولادسازی، پالایشگاه نفت و نیروگاه حرارتی و… باید از لامپ‌های با درجه حفاظت بالا استفاده کرد.
آسیب نور آبی به چشم
از مضرات دیگر لامپ ال ای دی این است که نور آبی آن در بازه زمانی طولانی ممکن است افراد را دچار خستگی چشم و یا مشکلات چشمی مثل آب مروارید کند. متأسفانه نور آبی طیفی از نور مرئی بوده که به نور بنفش و اشعه فرابنفش نزدیک است و در صفحه نمایش موبایل، مانیتور و تلویزیون هم وجود دارد.
آسیب به پوست
در مزایای لامپ ال ای دی گفتیم نوری که این لامپ تولید می‌کند عاری از اشعه‌های مضر یو وی و مادون قرمز است. اما با این وجود برخی از متخصصین پوست می‌گویند نور آبی لامپ‌های ال ای دی روی بهبود زخم‌ها اثر منفی دارد و باعث ایجاد آکنه می‌شود.
آیا با وجود این معایب خرید لامپ ال ای دی توصیه می‌شود؟
اگر بعد از خواندن معایب لامپ ال ای دی با این پرسش مواجه شدید باید در جواب بگوییم بله. با وجود همه این معایبی که بالاتر گفتیم، خرید انواع لامپ ال ای دی مانند لامپ حبابی یا مهتابی ال ای دی منطقی است تا زمانی که مشکلات آن برطرف شود و لامپ‌های نسل جدیدتر و با فناوری به‌روزتر به بازار بیایند. در حال حاضر بهترین لامپ موجود در بازار لامپ ال ای دی است و معایب آن در مقابل مزیت‌هایی که نسبت به دیگر لامپ‌ها دارد ناچیز است.
سؤالات متداول
آیا نور لامپ ال ای دی قابلیت تنظیم دارد؟
بله، نور لامپ ال ای دی قابل تنظیم و در اصطلاح دیمرپذیر است. اگر می‌خواهید شدت نور را کم و زیاد کنید باید لامپی را خریداری کنید که با دیمر سازگار باشد. استفاده از دیمر باعث مصرف بهینه و طولانی‌تر شدن عمر لامپ هم می‌شود.
از کجا لامپ ال ای دی خوب بخریم؟
برای خرید لامپ ال ای دی و دیدن لیست قیمت‌ها وارد فروشگاه اینترنتی ما شوید. ما در فروشگاه می‌ارزه بهترین برندهای لامپ ال ای دی را با قیمت مناسب به فروش می‌رسانیم.
لامپ ال ای دی چطور هزینه‌ها را کاهش می‌دهد؟
لامپ‌های ال ای دی بیش از 70 درصد نسبت به لامپ‌های رشته‌ای و فلورسنتی برق کمتری مصرف می‌کنند. همچنین عمر لامپ‌های LED زیاد است و سالهای سال بدون خرابی و کاهش عملکرد کار می‌کنند. در نتیجه با خرید آنها در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی خواهید کرد.
لامپ ال ای دی با لامپ کم‌مصرف چه تفاوتی دارد؟
اگر بخواهیم تفاوت لامپ ال ای دی و لامپ کم‌مصرف را خلاصه کنیم باید بگوییم لامپ‌های ال ای دی از نظر ویژگی‌هایی مثل طول عمر، مصرف انرژی، سازگاری با محیط زیست و قابلیت تنظیم با دیمر عملکرد بهتری دارند.
از چه برندی لامپ ال ای دی بخریم؟
برندهای مختلفی لامپ ال ای دی طراحی و تولید می‌کنند. از بهترین برندهای موجود در بازار می‌توان پارس شهاب، افراتاب، نور، بروکس و کملیون را نام برد.
