در دنیای مدرن امروزی، زندگی ما به شدت به لوازم برقی وابسته است. از یخچال و فریزر گرفته تا کامپیوتر و لپ‌تاپ، همه و همه برای کارکرد به جریان برق نیاز دارند. اما این جریان برق همیشگی پایدار و ثابت نیست و گاه شاهد نوسانات و شوک‌های الکتریکی هستیم. این نوسانات می‌توانند به راحتی به لوازم برقی آسیب برسانند و عمر مفید آنها را به شدت کاهش دهند. در اینجا سؤالی مطرح می‌شود که 
در پاسخ به این سوال باید گفت که به‌طورکلی، همه لوازم برقی در برابر نوسانات برق آسیب‌پذیر هستند. اما برخی از آنها به دلیل حساسیت بیشتر، نیازمند مراقبت ویژه هستند. در ادامه این مقاله به بررسی جزئی‌تر این موضوع خواهیم پرداخت و به طور مفصل‌تر به این سوال پاسخ خواهیم داد که کدام وسایل به محافظ برق نیاز دارند.
چگونه نوسانات ولتاژ باعث آسیب وسایل برقی می‌شوند؟
جریان برق در هر کشور، دارای استانداردها و شاخصه‌های مشخصی است که لوازم خانگی نیز بر اساس آنها تولید می‌شوند. اگرچه انتظار می‌رود که این جریان همواره ثابت باشد، اما عوامل متعددی مانند خیس شدن سیم‌ها، نقص فنی دستگاه‌ها، رعدوبرق، امواج و مشکلات سیم‌کشی، می‌توانند باعث نوسانات الکتریکی شوند.
با توجه به افزایش قیمت لوازم برقی و قطعات الکتریکی، محافظت از آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. نوسانات ولتاژ، به ویژه افزایش ولتاژ، می‌تواند عمر مفید لوازم برقی را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد، به عایق سیم‌ها آسیب برساند و حتی منجر به آتش‌سوزی شود.
افت ولتاژ نیز می‌تواند مخرب باشد. افزایش ناگهانی جریان برق در اثر افت ولتاژ، به خرابی برخی قطعات الکتریکی می‌انجامد. همچنین، کاهش ناگهانی ولتاژ، با افزایش شدت‌جریان همراه است که می‌تواند باعث ذوب‌شدن قطعات و یا اختلال در عملکرد صحیح دستگاه شود؛ بنابراین، برای حفظ سلامت لوازم برقی و جلوگیری از خطرات احتمالی، باید از راهکارهای مناسب برای محافظت از آنها در برابر نوسانات برق استفاده کرد.
آیا استفاده از محافظ برق ضروری است؟
تابستان‌های داغ و طاقت‌فرسا، همواره با معضل قطعی‌های ناگهانی و گاه طولانی‌مدت برق همراه بوده‌اند. این قطعی‌ها که گاه چندین بار در روز تکرار می‌شوند، علاوه بر ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره، می‌توانند به لوازم برقی منزل نیز آسیب‌های جدی وارد کنند.
خاموش و روشن شدن ناگهانی وسایل برقی در اثر قطع و وصل شدن برق، نوسانات ولتاژ را به دنبال دارد. این نوسانات که در زمان وصل‌شدن برق به بیشترین حد خود می‌رسند، می‌توانند به مدارهای الکتریکی دستگاه‌ها آسیب رسانده و عمر مفید آنها را به طور قابل‌توجهی کاهش دهند.
استفاده از محافظ برق، راهکاری ساده و مؤثر برای جلوگیری از این آسیب‌ها است. محافظ برق با ایجاد وقفه‌ای چند دقیقه‌ای در زمان قطع و وصل شدن برق، به دستگاه فرصت می‌دهد تا به طور تدریجی به ولتاژ عادی برسد و از نوسانات ناگهانی و مخرب در امان بماند.
مطلب خواندنی: محافظ کنتور برق چیست؟
بنابراین، اگر به دنبال حفظ سلامت و طول عمر لوازم برقی خود هستید، استفاده از محافظ برق را به عنوان یک ضرورت در نظر بگیرید. به خصوص اگر از وسایل برقی گران‌قیمت استفاده می‌کنید، به هیچ عنوان ریسک اتصال مستقیم آنها به پریز برق را نپذیرید.
به جز سیستم روشنایی، توصیه می‌شود که هیچ وسیله‌ای را بدون استفاده از محافظ برق به پریز متصل نکنید. با این اقدام ساده، میتوانید از بروز خسارات جبران‌ناپذیری که ممکن است در اثر نوسانات برق به لوازم برقی شما وارد شود، جلوگیری کرده و آسودگی خاطر بیشتری را در زندگی روزمره خود تجربه کنید.
راهنمای انتخاب محافظ برق مناسب برای لوازم برقی
همان‌طور که می‌دانید، نوسانات برق می‌تواند به لوازم برقی آسیب برساند. برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از محافظ برق ضروری است. اما هر وسیله برقی به محافظ مخصوص خود نیاز دارد. در ادامه این مقاله، به معرفی محافظ‌های مناسب برای لوازم برقی مختلف می‌پردازیم.
محافظ یخچال و فریزر
یخچال و فریزر از جمله لوازم برقی هستند که به دلیل کارکرد مداوم، در معرض خطر نوسانات برق قرار دارند. افت ناگهانی ولتاژ می‌تواند به موتور یخچال، خصوصاً در مدل‌های سایدبای‌ساید که موتور قوی‌تری دارند، آسیب جدی وارد کند. برای محافظت از این وسیله گران‌قیمت، استفاده از محافظ برق مناسب ضروری است.
محافظ یخچال باید توانی بین ۲ تا ۳ هزار وات داشته باشد و به دلیل نیاز به کارکرد دائمی یخچال، دکمه خاموش/روشن ندارد. انتخاب محافظ بدون سیم با یک یا دو خروجی ایده‌‌آل‌تر است. توجه داشته باشید که استفاده از محافظ یخچال برای لوازم برقی دیگر مانند ماشین لباسشویی و ظرفشویی، به دلیل تفاوت در میزان مصرف برق، کار صحیحی نیست و بهتر است برای هر کدام محافظ جداگانه تهیه کنید.
محافظ مناسب تلویزیون
با توجه به قرارگیری تلویزیون در کنار سایر تجهیزات صوتی و تصویری، تعداد پریزهای محافظ آن از اهمیت بالایی برخوردار است. توان مناسب برای محافظ این دستگاه بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ وات پیشنهاد می‌شود. وجود کلید روشن و خاموش در محافظ‌های این نوع دستگاه‌ها، امکان قطع جریان برق پس از استفاده و صرفه‌جویی در مصرف انرژی را فراهم می‌کند.
محافظ پکیج و کولرگازی
کولرگازی به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین لوازم‌خانگی، چه در تابستان برای سرمایش و چه در زمستان برای گرمایش، نقش مهمی در زندگی روزمره ایفا می‌کند. با توجه به قیمت بالا و ساختار حساس این دستگاه، استفاده از محافظ یا حتی استابلایزر برای حفظ سلامت و افزایش طول عمر آن ضروری است.
علاوه بر کولرگازی، پکیج نیز از جمله وسایلی است که به دلیل روشن بودن دائمی، نیاز به محافظ دارد. محافظ پکیج مشابه محافظ یخچال عمل می‌کند، اما برای کولرگازی به دلیل قدرت و مصرف بیشتر، به محافظ قوی‌تری نیاز است. استفاده از محافظ برای این دو دستگاه، ضمن جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق، به افزایش راندمان و کاهش هزینه‌های مصرف انرژی نیز کمک می‌کند.
محافظ لپ‌تاپ و کامپیوتر
کامپیوتر و لپ‌تاپ از جمله دستگاه‌هایی هستند که به طور مکرر در طول روز خاموش و روشن می‌شوند. این خاموش و روشن‌شدن‌های پی‌درپی، در کنار نوسانات برق، می‌تواند به پاور کامپیوتر آسیب برساند و حتی منجر به سوختن تعدادی از قطعات مادربرد شود.
تعمیر مادربرد در اغلب موارد امکان‌پذیر نیست و در صورت خرابی، باید آن را تعویض کرد. با توجه به هزینه‌ها و دردسرهای تعویض مادربرد، خرید محافظ برق برای لپ‌تاپ و کامپیوتر یک تصمیم عاقلانه و به‌صرفه است.
محافظ‌های کامپیوتر و لپ‌تاپ با توان مصرفی بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ وات، از نوسانات برق جلوگیری می‌کنند و از آسیب دیدن قطعات کامپیوتر شما در برابر شوک‌های الکتریکی محافظت می‌کنند. این نوع محافظ‌ها دارای کلید خاموش و روشن هستند و می‌توان از آنها برای قطع کامل برق دستگاه استفاده کرد.
محافظ‌های برق در دو نوع سیم‌دار و بدون سیم موجود هستند که میتوانید با توجه به نیاز خود، نوع مناسب را انتخاب کنید. استفاده از محافظ برق، طول عمر کامپیوتر و لپ‌تاپ شما را افزایش می‌دهد و از هزینه‌های تعمیرات و تعویض قطعات جلوگیری می‌کند.
محافظ چرخ‌خیاطی صنعتی
چرخ‌خیاطی صنعتی به عنوان یک ابزار گران‌قیمت، نیازمند حفاظت در برابر نوسانات ولتاژ برق است. نوسانات برق می‌تواند به راحتی این دستگاه را بسوزاند و تعویض قطعات داخلی آن نیز دشوار و پرهزینه خواهد بود. به همین دلیل، استفاده از محافظ برق برای چرخ‌خیاطی صنعتی امری ضروری محسوب می‌شود.
با توجه به ساختار و ولتاژ این دستگاه، باید از محافظ برق قوی برای آن استفاده کرد. محافظ برق یخچال یا کولرگازی دو نمونه از محافظ‌های مناسب برای چرخ‌خیاطی صنعتی هستند که می‌توانند از آن در برابر آسیب‌های ناشی از نوسانات برق محافظت کنند.
قبل از خرید محافظ برق به چه نکاتی باید توجه داشت؟
انتخاب یک محافظ مناسب برای لوازم برقی منزل، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند شما را در خریدی ایده‌آل یاری کند.
میزان آمپر: اولین فاکتور مهم، آمپر محافظ است. اگر برای دستگاهی پر مصرف، از محافظی با آمپر پایین استفاده کنید، نه تنها از وسیله شما در برابر نوسانات جریان محافظت نمی‌شود، بلکه آسیب بیشتری نیز به دستگاهتان وارد می‌شود.
تعداد مصرف‌کننده‌ها: به تعداد پورت‌های خروجی محافظ نیز توجه کنید. لوازم صوتی و تصویری به محافظ‌هایی با چندین خروجی نیاز دارند، در حالی که برای یخچال و کولرگازی بهتر است از محافظ با یک پورت استفاده شود.
مدت‌زمان تأخیر: محافظ‌های مختلف، زمان تأخیر متفاوتی دارند که از چند ثانیه تا ۱۰ دقیقه متغیر است. برای جلوگیری از اتلاف وقت، محافظی با زمان تاخیر کم (حدود یک دقیقه برای لوازم صوتی و تصویری و ۵ دقیقه برای یخچال و کولر گازی) انتخاب کنید.
قیمت: قبل از خرید، بودجه خود را مشخص کنید و سپس از فروشنده بخواهید مدل‌هایی که با بودجه شما همخوانی دارند را معرفی کند.
خدمات پس از فروش: ضمانت‌نامه و خدمات پس از فروش، از دیگر فاکتورهای مهم در انتخاب محافظ برق است. گارانتی محافظ‌ها بر اساس شرکت تولیدکننده، از ۱ تا ۲ سال متغیر است.
با در نظر گرفتن این نکات، میتوانید محافظی مناسب برای لوازم برقی خود انتخاب کنید و از آنها در برابر نوسانات برق محافظت کنید.
سخن پایانی
در دنیای مدرن امروزی، زندگی ما به شدت به لوازم برقی وابسته است. از یخچال و فریزر گرفته تا کامپیوتر، همه و همه برای کار کردن به برق نیاز دارند. اما خطری که همیشه این لوازم را تهدید می‌کند، نوسانات برق است. نوسانات برق می‌تواند به طور ناگهانی ولتاژ را افزایش یا کاهش دهد و به مدارهای ظریف لوازم برقی آسیب برساند.
محافظ برق ابزاری ساده و کارآمد است که می‌تواند از لوازم برقی شما در برابر نوسانات برق محافظت کند. این وسیله با قطع‌کردن جریان برق در زمان نوسانات، از آسیب‌دیدن لوازم برقی شما جلوگیری می‌کند.
سؤالات متداول
آیا مایکروویو به محافظ نیاز دارد؟
استفاده از محافظ ولتاژ برای مایکروویو مانند سایر وسایل برقی توصیه می‌شود. برای این کار میتوانید از محافظ ماشین لباسشویی با دو پریز استفاده کنید و هر دوشاخه مایکروویو را به آن متصل کنید. این کار به محافظت از مایکروویو در برابر نوسانات برق و آسیب‌های احتمالی کمک می‌کند.
آیا هود به محافظ نیاز دارد؟
خرید محافظ ولتاژ برای هود الزامی نیست، اما اگر هود آشپزخانه شما گران‌قیمت است، برای جلوگیری از سوختن آن در اثر نوسانات برق، میتوانید محافظ مناسب آن را تهیه کنید.
آیا پمپ آب به محافظ نیاز دارد؟
با نصب محافظ برق کنتور در ورودی منزل، می‌توان از خرابی پمپ آب در اثر نوسانات برق جلوگیری کرد. این محافظ با قطع جریان برق در زمان نوسانات شدید، از آسیب رسیدن به پمپ و سایر لوازم برقی منزل شما محافظت می‌کند.
