یکی از محیط‌هایی که نورپردازی در آن اهمیت ویژه‌ای دارد فضای محیط‌های کاری مثل کارگاه و یا سوله است. صاحبان این نوع کسب و کارها از طراحان متخصص نورپردازی محیط‌های صنعتی کمک می‌گیرند. چراکه نورپردازی سوله و کارگاه فقط جنبه زیبایی ندارد بلکه در حفظ ایمنی کار و سلامت کارکنان هم مؤثر است.
در این مقاله به اصول مهمی می‌پردازیم که باید در نورپردازی سوله و کارگاه جدی بگیرید. اگر شما یک کارفرمای دغدغه‌مند هستید و استاندارد روشنایی کارگاه مد نظر شماست همراه ما باشید.
اصول نورپردازی سوله و کارگاه صنعتی
محیط‌های صنعتی مثل کارگاه از هر نوعی که باشند حساسیت بالایی دارند و پخش نور و روشنایی مناسب از ملزومات کار آنهاست. توصیه می‌کنیم هنگام نورپردازی محیط سوله یا کارگاه خود به این نکات توجه کنید:
مطلب پیشنهادی: چند نکته در مورد روشنایی محیط های صنعتی
خرید چراغ سوله‌ای
احتمالاً مهم‌ترین سؤالی که در ذهن شما شکل گرفته این است که چه نوع چراغی برای سوله و کارگاه بخریم؟ امروزه چراغ‌های صنعتی سوله‌ای در ابعاد مختلف در بازار به فروش می‌رسد. در یک مقایسه کلی بین چراغ‌های موجود در بازار باید گفت چراغ‌های صنعتی ال ای دی بهترین گزینه هستند. دمای رنگ این چراغ‌ها امکان سفارشی‌سازی دارد و از مهم‌ترین مزیت آنها کم‌مصرف بودن آنهاست. همچنین به علت جریان کمی که برای تغذیه نیاز دارند، تعویض آنها راحت بوده و به تقویت کابل‌کشی نیاز ندارند.
فاصله چشمه نور
یکی از نکات مهم در روشنایی سوله توجه به فاصله منبع روشنایی و ارتفاع سقف است. با استفاده از فرمول محاسبه روشنایی باید ارتفاع مناسب برای چراغ‌ها در نظر گرفته شود. بدیهی است که هر چقدر چراغ صنعتی در فاصله دورتر نصب شود، شدت نور محیط هم کمتر می‌شود. به همین سبب باید فاصله استاندارد را محاسبه و رعایت کرد.
دمای نور مناسب
در روشنایی سوله باید از دمای نور استاندارد استفاده کرد. طراحی چشم انسان طوری است که در نور نزدیک به نور طبیعی راحت‌تر است. به همین سبب چراغ سوله‌ای که تهیه می‌کنید باید دمای نوری نزدیک به نور خورشید داشته باشد. چراغ‌های سوله با دمای نوری بین 3500 تا 4000 کلوین مناسب هستند.
پخش نور مناسب
چراغ‌هایی که برای روشن کردن فضای سوله و کارگاه خریداری می‌کنید باید پراکندگی نور گسترده‌ای داشته باشد. چراغ‌های سوله‌ای با پخش نور زیاد برای نورپردازی کارگاه مناسب است.
مقاومت در شرایط گرد و غبار و رطوبت
معمولاً شرایط محیطی در سوله و کارگاه‌های صنعتی به گونه‌ای است که ذرات معلق گرد و غبار یا بخار آب و رطوبت در هوای آن وجود دارد. برای روشنایی سوله صنعتی باید چراغ‌هایی را انتخاب کنید که مقاومت بالایی داشته باشند و درجه حفاظت یا همان IP بالای 65 داشته باشد.
زاویه تابش
زاویه تابش چراغ انتخابی شما نیز در نورپردازی مهم است. برای جلوگیری از ایجاد سایه یا خیرگی در محیط کارگاه باید زاویه تابش مناسب را پیدا کنید.
استفاده از نور طبیعی
بهره‌گیری از نور طبیعی خورشید یکی از اصول مهم نورپردازی در همه محیط‌هاست. اگر محیط سوله یا کارگاه شما دارای پنجره است از آن نهایت استفاده را بکنید و نورگیرها را مسدود نکنید.
استفاده از نور طبیعی خورشید علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها باعث کیفیت نورپردازی و سلامت کارکنان نیز می‌شود. در صورتی که امکان استفاده از نور خورشید را ندارید بهتر است چراغ سوله‌ای با نوری نزدیک به نور طبیعی تهیه کنید.
طول عمر تجهیزات
تجهیزات انتخابی شما باید طول عمر زیادی داشته باشند و سالهای سال بدون افت کیفیت کار کنند. این موضوع در محیط‌های صنعتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند زیرا تعویض تجهیزات هزینه‌بر است.
ممکن است شما یک لامپ را در منزل به راحتی تعویض کنید اما جدا از صرف هزینه، در محیط‌های بزرگ صنعتی به دلیل ارتفاع و تعداد زیاد چراغ‌ها این امر دشوارتر است. به همین دلیل است که اکثر کارفرمایان چراغ‌های LED را برای کارگاه خود تهیه می‌کنند، زیرا عمر طولانی‌تری نسبت به سایر چراغ‌ها دارند.
مطلب مرتبط: با جدیدترین چراغ های صنعتی آشنا شوید+معرفی و بررسی کامل
حفظ ایمنی
در نورپردازی محیط‌های پرخطر مثل کارخانه و کارگاه باید استانداردهای لازم را رعایت کنید و ایمنی محیط را جدی بگیرید. تمامی نقاط باید دارای نور مناسب برای کار کردن باشند. یک نورپردازی استاندارد احتمال بروز حوادث برقی و یا حوادث کاری را بسیار کمتر می‌کند.
کاهش هزینه‌های برق
جهت تأمین روشنایی کارگاه و سوله محصولاتی تهیه کنید که در عین کیفیت مرغوب، کم‌مصرف باشند. زیرا یکی از هزینه‌های مهم کارگاه‌ها هزینه‌های مربوط به مصرف برق است. از آنجایی که ساعت کاری کارگاه و همچنین تعداد چراغ‌های مصرفی زیاد است باید به این نکته توجه ویژه داشت. به عنوان مثال چراغ‌های فلورسنتی و هالوژنی مصرف انرژی بیشتری نسبت به چراغ‌های ال ای دی دارند.
نوع پوشش دیوارها
هنگام طراحی روشنایی کارگاه باید جنس و رنگ سقف و دیوارها را در نظر بگیرید. چرا که رنگ و نوع و متریال سقف و دیوارها با روشنایی محیط ارتباط دارد. برای مثال در سوله‌ای که پوشش آن رنگ روشن باشد بیش از 70 درصد نور بازتاب پیدا می‌کند. در حالی که در یک محیط با پوشش سقف و دیوار تیره‌رنگ این عدد 10 درصد است.
قابلیت تنظیم شدت نور
در محیط‌های کارگاهی که حساسیت کار بالاست چراغ‌هایی را انتخاب کنید که قابلیت تنظیم شدت نور را داشته باشند. با استفاده از دیمر میتوانید در ساعات مختلف شبانه‌روز شدت نور را کم یا زیاد کنید. مزیت دیگر استفاده از دیمر صرفه‌جویی در هزینه‌های برق است.
کاربری محیط
اینکه محیط شما چه کاربری دارد در شیوه طراحی نورپردازی سوله مؤثر است. زیرا شرایط و میزان نور لازم برای هر کسب و کار با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال کار در یک کارگاه ساعت‌سازی و جواهرات حساسیت بیشتری نسبت به کارگاه تولید مواد غذایی و صنعتی دارد.
کم کردن هزینه‌ها
یکی از مواردی که تمامی کارفرمایان بر سر آن اتفاق نظر دارند کم کردن هزینه‌هاست. این هزینه‌ها در بحث نورپردازی شامل مخارج خرید تجهیزات روشنایی، هزینه‌های برق و هزینه‌های تعمیرات است. هنگام انتخاب و خرید چراغ و سایر محصولات روشنایی برای کارگاه این مخارج را در نظر بگیرید. استفاده از محصولات استاندارد و بادوام در کاهش هزینه‌های مربوط به تعمیر یا تعویض تجهیزات مؤثر است.
بهره نوری بالا
هنگام خرید چراغ صنعتی به کمیتی به نام بهره نوری یا لومن بر وات توجه کنید. این عدد میزان شار نوری که از لامپ خارج می‌شود را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر هرچه نسبت لومن بر وات بیشتر باشد چراغ بهره نوری بالاتری دارد و با مصرف انرژی کمتر نور بیشتری پخش می‌کند.
در گذشته بهره نوری چراغ‌های سوله‌ای قدیمی حدود ۹۰ لومن بر وات بود اما امروزه بهره نوری چراغ سوله‌ای LED تا ۱۴۰ لومن هم می‌رسد.
رعایت اصول نورپردازی
نورپردازی سوله و کارگاه اصول خاص خودش را دارد و باید توسط طراحان نورپردازی انجام شود. یک نورپردازی استاندارد از هزینه‌های اضافی شما کم می‌کند. از خواب‌آلودگی، کاهش تمرکز، سردرد و تاری دید افراد پیشگیری می‌کند و راندمان کاری را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین نکاتی که بالاتر به آنها پرداختیم را جدی بگیرید.
استاندارد روشنایی در محیط کار
وجود استاندارد روشنایی محیط کار یکی از عوامل مهمی است که بر ایمنی، سلامت و بهره‌وری کارگران تأثیر می‌گذارد. روشنایی کافی و استاندارد باعث می‌شود که کارگران بتوانند به‌راحتی و با دقت کار کنند و از خطرات احتمالی مانند سقوط، برخورد با اجسام و آسیب‌های چشمی جلوگیری شود. همچنین، روشنایی مناسب باعث افزایش شادابی و انگیزه کارگران و در نهایت افزایش بهره‌وری می‌شود.
مطلب مرتبط: روشنایی مناسب محل کار برای افزایش کیفیت کار
میزان روشنایی استاندارد در مشاغل گوناگون
میزان روشنایی استاندارد در محیط کار بسته به نوع فعالیت انجام‌شده متفاوت است. به‌طورکلی، میزان روشنایی استاندارد در محیط‌های کاری به شرح زیر است:
|
نوع فعالیت |
میزان روشنایی استاندارد (لوکس) |
|
چاپخانه |
۵۰۰ تا ۷۰۰ |
|
ماشین نویسی، نقشه‌کشی |
۶۰۰ |
|
ماشین‌های افزار |
۶۰۰ |
|
حسابداری |
۶۰۰ |
|
مکانیکی ماشین |
۵۰۰ |
|
کار روی میز |
۲۰۰ |
|
راهروها، پلکان |
۲۰۰ |
|
روشنایی کلی |
۲۰۰ |
| ماشین‌آلات چوب‌بری |
۱۵۰ |
روشنایی طبیعی
روشنایی طبیعی بهترین نوع روشنایی برای محیط کار است. روشنایی طبیعی باعث افزایش شادابی و انگیزه کارگران می‌شود و همچنین خطرات ناشی از کار در محیط‌های کم‌نور را کاهش می‌دهد. بنابراین، در صورت امکان باید از روشنایی طبیعی در محیط کار استفاده شود.
جمع‌بندی
هزینه نورپردازی جزو هزینه‌های اصلی تجهیز یک سوله یا کارگاه است. بیشتر کارفرمایان به دنبال کاهش مخارج هستند اما باید گفت یک نورپردازی اصولی و استاندارد لازمه کار در هر کارگاهی است. در این مطلب به نکات مهمی پرداختیم که در روشنایی سوله و کارگاه باید به آنها توجه کنید. با در نظر گرفتن این اصول هم راندمان کاری کارگاه شما بالا می‌رود هم ایمنی و سلامت کارکنان تأمین می‌شود.
سؤالات متداول
چراغ مناسب کارگاه و سوله چه ویژگی باید داشته باشد؟
چراغ کارگاهی و صنعتی باید کم‌مصرف، ضدآب، ضد گرد و غبار، دارای درجه حفاظت بالا بوده و همچنین بدنه محکم و ضدانفجار و مقاوم در برابر حرارت داشته باشد.
بهترین چراغ برای محیط صنعتی مثل کارگاه کدام است؟
امروزه چراغ‌های مختلفی در بازار موجود است که از میان آنها می‌توان چراغ‌های LED را بهترین دانست. چراغ‌های ال ای دی تنوع شکلی و اندازه‌ای دارند. مهم‌تر از همه کم‌مصرف هستند و طول عمر آنها چند برابر چراغ‌های معمولی است.
روشنایی اصولی سوله چه تأثیری در محیط دارد؟
یک روشنایی استاندارد و اصولی ظاهر سوله را زیباتر می‌کند. علاوه بر حفظ ایمنی کار باعث افزایش بهره‌وری کارکنان می‌شود و از آسیب‌هایی مثل سردرد یا خستگی نیز جلوگیری می‌کند.
از کجا چراغ مناسب کارگاه و سوله بخریم؟
پیشنهاد می‌کنیم برای خرید چراغ‌های مناسب سوله و کارگاه یا سایر محیط‌ها وارد فروشگاه می‌ارزه شوید و محصول مورد نظرتان را کمتر از چند دقیقه به صورت آنلاین سفارش دهید.
منظور از چراغ سوله‌ای یا کارگاهی چیست؟
معمولاً برای روشنایی محیط‌های سوله از چراغ‌های کاسه‌ای آویز به اسم چراغ صنعتی یا سوله‌ای و کارگاهی استفاده می‌شود. چراغ‌های صنعتی High Bay که چراغ سوله‌ای نیز نام دارند، در محیط‌های وسیع مثل فروشگاه‌های بزرگ، سالن‌های ورزشی، کارخانه‌ها و انبار و سوله نصب می‌شوند.
