لومن یا شار نوری چیست؟
در دنیای فیزیک برای سنجش هرکدام از پارامتر‌ها، از واحد‌های مختلفی استفاده می‌شود. شار نوری یا لومن نیز در میان همین واحد‌ها قرار گرفته است. حال می‌خواهیم بدانیم لومن چیست؟ لومن واحدی برای سنجش روشنایی است که در کنار اعداد مربوط به خود با حرف فی [Φ] نشان داده می‌شود. اگر بخواهیم تعریف دقیقی را برای شار نوری چیست داشته باشیم، می‌توانیم آن را به‌صورت زیر بیان کنیم:“شار نوری یا لومن عبارت است از میزان نوری که از یک منبع روشنایی در هر ثانیه خارج می‌شود. “بر اساس این تعریف، شار نوری جزئی از مشخصات انواع لامپ است که با افزایش آن میزان نوردهی نیز بیشتر خواهد شد.
لومن همان وات است؟
مطمئنا با تفاوتی که بین این دو کلمه وجود دارد، از نظر ویژگی‌ها نیز متفاوت خواهند بود. زمانی که قصد خرید یک لامپ برای مکانی در منزل یا محیط کار خود را دارید، احتمالا قبل از شار به توان آن توجه خواهید کرد. چرا که باور عموم مردم این است که توان بالاتر، نوردهی بیشتری را دارد. اما با کمی دقت به مشخصات آنها میتوانید ببینید که لامپی با توان 9 وات ممکن است با مقادیر شار متفاوتی در بازار وجود داشته باشد. مطمئنا مدلی که دارای 800 لومن است، روشن‌تر از 540 لومن خواهد بود؛ بنابراین هیچ ارتباطی بین وات و لومن وجود ندارد. وات تعیین کننده توان مصرفی لامپ و لومن تعیین‌کننده میزان نور آن است. گاهی ممکن است یک لامپ با توانی پایین، نور بسیار زیادی را داشته باشد. در نتیجه چیزی که برای ما اهمیت دارد نسبت لومن بر وات است که نشان می‌دهد یک منبع روشنایی با توجه به توان مصرفی که دارد چند شار نوری (لومن) روشنایی ایجاد می‌کند.
کاربرد لومن چیست؟
لومن، در مواقعی به درد ما می‌خورد که بخواهیم مکانی را با متراژی مشخص نورپردازی کنیم. به‌خصوص برای افرادی که در کار دکوراسیون داخلی هستند، اطلاع از این ویژگی در منابع نوری که انتخاب می‌کند، بسیار مهم و ضروری است. علاوه بر این در کار‌های دیگری مانند نورپردازی موزه‌ها که نیاز به نوردهی متفاوتی دارند، بر اساس شار نوری بهترین لامپ‌ها انتخاب می‌شود.
میزان لومن هر لامپ چقدر است؟
مطمئنا یک عدد دقیق برای این پارامتر وجود ندارد، چرا که هر لامپ توسط کمپانی خاصی تولید می‌شود در نتیجه مشخصات متفاوتی دارد. اما کاتالوگی که در کنار آن به شما داده می‌شود تمام مشخصات مربوط به آن را به شما نشان داده است. البته میتوانید مشخصات و میزان شار نوری محصول را با یک جستجوی ساده در فضای اینترنت نیز ببینید.
لامپ چند لومنی را برای منزل خود بخریم؟
اکنون سؤال اینجاست که چه میزان از شار نوری برای منزل شما مناسب‌تر است؟ برای این انتخاب باید میزان موردنیاز روشنایی را بر اساس متراژی که دارید، در نظر بگیرید. جدول زیر می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند:
برای انتخاب لامپ برای منزل بهتر است علاوه بر شدت نور بدانید که لوکس چیست؟ زیرا فاصله منبع نور با سطحی که نیاز به روشن شدن آن دارید تاثیر بالایی دارد. در ضمن این موضوع را هم در نظر داشته باشید که:
نوری که از لامپ مهتابی و لامپ کم‌مصرف ساطع می‌شود، 4 برابر بیشتر است.
نحوه اندازه‌گیری لومن لامپ چگونه است؟
اکنون متوجه شدیم که لومن، برابر با تمام نور‌هایی است که از یک لامپ یا منبع نوری ساطع می‌شود. اما چگونه آن را اندازه‌گیری می‌کنند؟ برای محاسبه لومن دو روش متفاوت وجود دارد:
1.استفاده از منحنی قطبی شدت نور
در روش اول تمامی پرتو‌هایی که از منبع ساطع می‌شود را اندازه‌گیری می‌کنند. هر پرتویی که به هر سمتی تابیده می‌شود باید اندازه‌گیری شود. سپس مقادیر مربوط به آن را با هم جمع می‌کنند و عددی که به دست می‌آید همان شار لامپ موردنظر شما است.
2.کره اولبریخت یا کره توخالی سفید
یکی دیگر از روش‌های محاسبه لومن از طریق کره‌ای به نام اولبریخت است. این روش در آزمایشگاه انجام شده و لامپ درون کره توخالی و سفید رنگی روشن خواهد شد؛ بنابراین تمام پرتو‌هایی که به سطح کره می‌تابد به‌صورت سیستمی ثبت می‌شود. در نهایت نیز با جمع‌کردن این اعداد یک مقدار کلی برای شار آن منبع نور در نظر گرفته خواهد شد.
میزان لومن در لامپ‌های قدیمی
حتما شما هم دیده‌اید که با نصب یک لامپ در اتاقتان روزبه‌روز شاهد کمتر شدن نورش هستید. آیا می‌توانیم این موضوع را به شار آنها ربط دهیم؟ میزان شار در برخی از لامپ‌ها به مرور تغییر خواهد کرد. بهترین منبع نوری برای شما همانی است که بیشترین میزان از لومن را داشته باشد. اگر لامپی شار نوری بالایی داشته و در طول زمان نیز تغییری نکند، از قیمت بالاتری برخوردار بوده و طول عمر آن نیز بیشتر خواهد بود. اما به طور معمول، این فاکتور به مرور زمان کم خواهد شد.
بیشترین شار نوری مربوط به کدام منبع است؟
هر لامپی توسط کمپانی خاصی تولید می‌شود و براین‌اساس ممکن است لومن‌های متفاوتی داشته باشند. اما بر اساس اندازه‌گیری‌های صورت‌گرفته به‌طورکلی ترتیب میزان شار نوری (لومن بر وات) در مدل‌های پرفروش را می‌توانیم به ترتیب زیر بدانیم:
- لامپ رشته‌ای تنگستن: در بیشترین میزان 17.5 و در کمترین میزان 12.5 لومن
- انواع هالوژن: در بیشترین میزان 24 و در کمترین میزان 16 لومن
- لامپ‌های کم‌مصرف: در بیشترین میزان 75 و در کمترین میزان 45 لومن
- لامپ LED: در بیشترین میزان 90 و در کمترین میزان 30 لومن
حالا معنای شار یا لومن را می‌دانید؟
اکنون به‌خوبی با معنی لومن یا همان شار لامپ آشنا شدیم و تاثیر لومن در روشنایی را می‌دانیم. در ضمن فهمیدیم چگونه می‌توان تنها با دانستن اطلاعات درج شده برای منابع روشنایی بهترین انتخاب را داشت. شاید برخی از لامپ‌ها تنها ظاهر زیبایی داشته باشند و نور خوبی را نتوانند تولید کنند. یا برخی مکان‌ها نیاز به نوردهی بالا و برخی نیاز به نوردهی کمی داشته باشند. با دانستن معنای شار نوری، حالا میتوانید برای هر مکان، لامپ مناسبی را انتخاب کنید. در پایان، امیدواریم که مطالبی که تهیه می‌کنیم برای شما مفید باشد و شما را در خرید یک لامپ با شار مناسب راهنمایی کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی انواع لامپ ها و کاربرد آنها به وبلاگ می ارزه! سر بزنید.
